Maiũ ma Sũsũ
Anna Kula
Catherine Groenewald
Kikamba
Sũsũ aĩ vakuvĩ mĩaka mĩongo mwonza. Aĩ mũthangaau. Mũũndanĩ kwake avandaa mũvya, mwee, manga na maiũ. Sũsũ akethaa maiũ kĩla ĩvinda ya mwaka.

Sũsũ aĩna syana mbingĩ. Ĩndĩ katĩka onthe, nyie na aamwaiya na eetwiya kwa kĩmbithĩ nĩtwesĩ sũsũ nũtwendete kũvĩta ala angĩ. Nau nĩwe waĩ ĩlumaita ya sũsũ kwou atũkua kwa nzĩa ya mwanya. Kwa ngelekany'o nĩwokaa mũsyĩ kwitũ mavinda maingĩ.
Na kĩngĩ nowatwĩtaa nyũmba kwake mavinda maingĩ. Ĩũlũ wa syĩndũ syonthe sũsũ nĩwatũtavasyaa syĩmbithĩ syake ĩndĩ ve kĩmbithĩ kĩmwe ũtatũtavya: vala waindĩa maiũ make. Mũthenya ũmwe nĩnonie kĩkavũ kya malala kiĩtwe suanĩ nza wa nyũmba ya sũsũ. Ĩla nakũlilye nĩ kyakĩ nanengiwe ũsũngĩo ũmwe kana nĩ kĩkavũ kya syama. Sũsũ anzũngĩa ou nĩwendee kũalyũla kĩtembe kya maiũ methĩ kĩla watĩlĩte kĩokonĩ kĩu.
Vakuvĩ na kĩkavũ vaĩna mathangũ ma maiũ wekalaa akwalyũla ĩvinda kwa ĩvinda. "Mathangũ asu nĩmakĩ sũsũ?" nĩnamũkũlilye na anzũngĩa, "Aa nĩ mathangũ makwa ma kwĩka syama." Mũminũkĩlyo, sũsũ nĩwombĩanĩe maiũ onthe ala maĩ nyekinĩ. Kyaĩ kĩndũ kya kwendeesya kwona sũsũ, ĩiũ ĩnene matũ ma maiũ na kĩkavũ kya malala kĩnene. Onew'a nĩnendaa kwĩloela nĩmanye ũndũ sũsũ ũkũtũmĩa syĩndũ isu syonthe, sũsũ nĩwandũmie ngeete kĩndũ kuma vala ve mwaitũ.
Ndililikana kĩndũ kĩu kyaĩ kyaũ. Nĩnamwĩsũvie ngũmwĩa, "Sũsũ naku eka nambe kwona wĩsovya." "Eke kwĩthĩwa kana keemu, ĩka ũndũ watavwa." Sũsũ nĩwasũngĩie. Nĩnaumie nĩsembete. Nasyokethya nethĩie sũsũ ailye nza wa nyũmba. "Sũsũ, kĩkavũ kĩva na maiũ na?" ĩndĩ ũsũngĩo ũla nakwatie nĩkana, "Syĩvandũnĩ vakwa va syama." Nĩnendaa kũmanya vandũ vau va syama ĩndĩ namũkũlya sũsũ nĩwendee kwĩtwĩkĩthya kana ndakwĩw'a na aendea kw'ina wathi. Nĩnakwie ngoo.
Matukũ elĩ mathela sũsũ aĩna mĩtũkĩ ya kũthi mũkutano ndũanĩ. Nĩwandũmie ngamwosee ndata yake lumunĩ ya kũkoma. Ĩla navingũie mwango wa lumu ĩsu nĩnathokiswe nĩ muuke wa maiũ makwĩw'a.
Lumunĩ ya nzĩnĩ ĩũsũĩte syĩndũ sya sũsũ nĩvo vaĩna kĩla kĩkavũ kya sũsũ kya syama kĩvĩthĩtwe nĩ ĩvula ĩkũũ. Nĩnavwĩkũie ĩvula na muuke wa maiũ wongelekela. Wasya wa sũsũ nĩwandelemilye akwasya, "Wĩka ata we? Ngalatĩle ndata yakwa." Nĩnamũsembeesye ndata na angũlya, "Nĩ kyaũ ukwetye kwenyea kũtheka?" Ĩkũlyo yake nĩyatumiswe ngũmanya kana nonendee kwenyeea ĩtheka nũndũ wa kũmanya vala vandũ va syama.
Mũthenya ũla watĩĩe sũsũ ooka kũnena na mwaitũ nĩnosie kamwanya ka kũsemba nyũmbanĩ kwake ngasisye maiũ ĩngĩ. Vaĩ kĩtembe kĩmwe kyew'ĩte vyũ. Nĩnaumisye ĩiũ ĩmwe na navitha ĩlindanĩ. Natũngĩa kĩla kĩndũ nĩnasyokie nyũmba na naya ĩiũ yakwa na mĩtũkĩ. Ndyaya ĩiũ yany'a mũyo ũu ĩngĩ!
Mũthenya ũla watĩĩe nĩnetelile sũsũ athi kuuna mboka nasemba kũsisya ala maiũ. Vakuvĩ onthe nĩmew'ĩte. Ndyenamba kũmĩĩsya kũlea kwosa. Nĩnosie ana na nekalata kuumala nolwa kũvwĩka kĩkavũ.
Nuumalĩte kavola na mĩthya ya syaa sya maaũ Nĩnew'ie sũsũ akũkoa vu nza. Nĩnatatie kũvitha maiũ asu ĩlindanĩ. Namina kũya nĩnasyokie na wethĩa sũsũ ndanamanya mĩvango yakwa. Mũthenya ũla watĩĩe waĩ wa ndũnyũ. Sũsũ nĩwokĩlile tene nũndũ kĩla wa ndũnyũ nĩwatwaa maiũ meu na manga kũta. Ndyekalata kũthi kũmũkethya mũthenya ũsu. Ĩndĩ ndyenamba kũmwĩvitha kĩlungu kyaasa.
Masaa ma wĩyoo ĩla netiwe nĩ mwaitũ na nau na sũsũ nĩneesĩ kĩla ngwĩtĩwa. Ũtukũ ngũkoma nĩneesĩ kana ndikang'ea kĩndũ kya sũsũ kana kya asyai makwa kana kya mũndũ ũngĩ.
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Maiũ ma Sũsũ
Author - Ursula Nafula
Translation - Anna Kula
Illustration - Catherine Groenewald
Language - Kikamba
Level - Read aloud
© African Storybook Initiative 2014
Creative Commons: Attribution 4.0
Source www.africanstorybook.org