Yo ke Ndalo. O na le mengwaga ye 10. Yena o dira Kreiti ya 5 sekolong sa mo motseng. Ndalo o tšwa pele ga bana ba mphato wa gagwe ka mehla. "Na sephri sa gagwe ke eng?" Bana bao a tsenago le bona sekolo ba ipotšiša seo.

"O kgona go bala le go ngwala ka bokgoni bja godimo. O kgona bjang seo?" ba a kgotsa. Ndalo o ba botša go re sephiri sa gagwe ke go re o bala dipuku tše ntši. Ge bona ba fetša nako ya bona ba sa dire selo, Ndalo yena o šomiša nako yeo go bala.

Ka nako ye nngwe Ndalo o hwetša R80 ya tšhelete ya morabeng ka beke. O šomiša bontši bja tšhelete ya gagwe ya morabeng go reka dipuku lebenkeleng la go rekiša dipuku tšeo di šomišitšwego gona mo motseng wa gabo.

Na Ndalo o hwetša bjang tšhelete ye e lekanego ya morabeng ya go reka dipuku tše? Tšwela pele ka go bala go hwetša karabo ya potšišo ye.

Tseba Pendo, kgomo ya maswi ya ka mo lapeng. E tšweletša dilitara tša go feta 20 tša maswi ka letšatši. Tatago Ndalo o rekiša maswi.

Kgomo e hloka dijo le meetse, le nako ya go fula kua lešokeng. Ndalo o thuša ka mošomo wo letšatši le lengwe le le lengwe ka morago ga sekolo. Tatagwe o mo fa tšhelete ya mošomo wo a o dirago. Ke yona tšhelete ye Ndalo a e bolokago ya go reka dipuku beke ka beke.

Sa mathomo, Ndalo o fa Pendo sehlopha sa dikherote. Letšatši le lengwe le le lengwe o tomola dikherote ka serapaneng sa tatagwe, tša go lekanela go ja letšatši ka moka ka nako e tee.

Ge o ka balela o tla hwetša go re Pendo e ja tekano ya dikherote tše 60 ka beke. Na o ka hwetša palo ye e nepagetšego ya go re ke tše kae?

Morago ga moo, Ndalo o iša Pendo madišong go yo fula. Tatagwe o mo lemošitše go re a se ke a dumelela Pendo go fula go feta dikotara tše tharo tša iri.

Pendo e tlwaetše go thoma go fula ka bokotara go tšwa go iri ya bobedi, gore Ndalo a kgone go e iša lešakeng la bogamelo ka iri ya 3. Nakong ya marega ge leswiswi le swara ka pela, Ndalo a ka iša Pendo go fula ka pela, ka boseripagare go tšwa go iri ya pele.

Sa go latela, Ndalo o fa Pendo meetse. Ka ntle le meetse, Pendo e ka se kgone go ntšha maswi, go sa kgathalege go re Ndalo o e fa dijo tše kaakang. Ndalo o rwala meetse ka dipakete go tšwa pomping ya mo motseng ka lebaka la go re ga go na pompi mo kgauswi.

Setšhelo sa Pendo se kgona go rwala dilitara tša meetse tše e ka bago tše 30. Pakete ya Ndalo e rwala fela dilitara tše 5. Ka go realo, gore Ndalo a tlatše setšhelo, o swanetše go boelela gantši pomping. Na o ka balela go re Ndalo o swanetše go tšea maeto a makae?

Bjale Ndalo o iša Pendo go tatagwe go hwetša lesaka la ka mehla la 12 kg la mabele. Ge Ndalo a balela, e nyakile e eba 90 kg ka beke.

Lesaka le tee le bitša R39. Ndalo o balela theko ya mabele ka beke e tee. O thoma ka go balela theko ya masaka a 7 ka R40, yeo e dirago R280. Bjale o ntšha R7 go hwetša R273. "Yeo e ka godimo ga R1 000 ka kgwedi!" Ndalo o a naganela. Na o nepile?

Tatago Ndalo o gama Pendo gabedi ka letšatši. E ntšha dilitara tše e ka bago tše 24 tša maswi ka letšatši. Nako ye nngwe le ye nngwe ge a gama o tlatša dilitara tše 12.

Ka nako ye nngwe Ndalo o thuša go gama le ge go se bonolo ka tsela yeo. "Ka letšatši le lengwe," o a inaganela. "Ke tla ba le dikgomo tšeo e lego tša ka ka ba ka di gama ka noši."

Tatagwe o tšhela maswi go tšwa paketeng ye kgolo. O tšhela ka gare ga dikotikoti tša dilitara tše pedi goba mapotlelo a litara e tee. O rekiša maswi ka R8 litara e tee.

Gatee ka beke tatago Ndalo o neela ka dilitara tše 25 tša maswi go lenaneo la sekolo la dijo. Ngwana yo mongwe le yo mongwe o hwetša kotara ya litara ya maswi. Seo se ra go re bana ba 100 ba hwetša maswi ka letšatši le.

Go litara ye nngwe le ye nngwe yeo e rekišitšwego; tatagwe o mo fa 50c. E ka no kwagala o kare tšhelete ye ga se ye ntši efela ge tatagwe a rekiša dilitara tše 24 ka letšatši, ge e hlakana e dira phapano. Na o ka balela go re ke bokae?

Ndalo o boloka tšhelete ya gagwe go fihlela ka Mokibelo ge a swara leeto la go ya lebenkeleng la go rekiša dipuku. Puku e tee e bitša theko ya ka tlase ga R10, ka go realo, ka beke yeo dilo di sepetšego botse, a ka reka tše mmalwa.

Ndalo le yena o rata go nwa maswi a Pendo. Tatagwe o re maswi a thuša go aga marapo le meno ao a tiilego gape a dira go re motho a lekanele le go phelega.

Ka go realo, go nwa maswi le go ja merogo ye mentši ya go tšwa serapaneng sa tatagwe, Ndalo o kgwahlile le go phelega. Ga a tsenatsenwe ke malwetši le go swarwa ke tlala.

Ndalo ga a lebale go leboga Pendo ge letšatši le lengwe le le lengwe le sobela. O e fa sefoka sa go e okeletša dikherote le matlakala a sepinaše ao a a topelago a phatlaletše ka serapaneng.

"Ke a leboga Pendo, o mogwera wa ka yo mokaonekaone! Ke leboga wena ge ke kgwahlile, ke phelegile ebile ke le bohlale. Ge nkabe e se ka wena, ke be nka se kgone go reka dipuku tše di nthušago gore ke phale bana ka moka ba mphatong wa ka.