Ndalo ana umri wa miaka 10. Yuko katika darasa la 5 katika shule iliyo pale kijijini. Ndalo huibuka wa kwanza darasani kwake. "Ni nini siri yake?" Wenzake wanajiuliza.

Ndalo anasoma na kuandika vizuri. "Je, anawezaje kufanya hivi?" Wanashangaa. Ndalo anawaeleza kwamba ni kwa sababu ana vitabu vingi. Wao wanapopoteza muda wao wakikaa bila kazi, yeye huutumia muda wake kusoma.

Wakati mwingine Ndalo hupata Shilingi 80 kama pesa za matumizi. Yeye huzitumia pesa zake nyingi kununua vitabu kutoka duka la vitabu vikuukuu lilioko pale kijijini.

Je, Ndalo hupataje pesa za matumizi anazotumia kununua vitabu? Fungua ukurasa ufuatao upate kujua.

Huyu ni Pendo, ng'ombe wa maziwa. Yeye hutoa maziwa lita 20 kwa siku. Babake Ndalo huuza maziwa hayo.

Ng'ombe huhitaji chakula na maji. Vilevile, huhitaji kutembea uwanjani. Kwa hivyo, kila siku baada ya kutoka shuleni, Ndalo hufanya kazi hiyo. Babake humpatia pesa za matumizi kwa kazi hiyo. Ni pesa hizo ambazo Ndalo huweka kwa ununuzi wa vitabu kila juma.

Kwanza, Ndalo humpa Pendo karoti 8 kila siku. Kila siku yeye huzichuma karoti kutoka kwenye bustani ya babake.

Ukifanya hesabu, utapata kwamba Pendo hula takriban karoti 60 kwa juma. Je, unaweza kupata hasebu kamili?

Baada ya hiyo, Ndalo humpeleka Pendo malishoni. Babake alimwonya achunge ili Pendo asile nyasi kwa zaidi ya robo tatu ya saa.

Kawaida, Pendo huanza kula nyasi saa nane na dakika kumi na tano ili Ndalo aweze kumrudisha saa tisa kwenye kibanda cha kukamulia. Wakati wa majira ya baridi, ambapo giza huingia mapema, Ndalo huweza kuanza kula saa saba na nusu.

Baada ya hilo, Ndalo humpa Pendo maji. Bila maji Pendo hawezi kutoa maziwa hata Ndalo akimlisha
namna gani. Ndalo husomba maji kwa ndoo kutoka mfereji ulio pale kijijini kwa sababu hakuna mwingine ulio karibu.

Hori la Pendo huweza kubeba maji lita 30. Ndoo ya Ndalo hubeba tu lita 5 peke yake. Kwa hivyo ili ajaze hori, Ndalo huenda mara chache. Je, unaweza kufanya hesabu ya jumla ya safari zote?

Halafu, Ndalo humpeleka Pendo ili apate nafaka yake ya kila siku ya kilo 12. Ndalo akihesabu, anapata jumla ya kilo 90 kwa juma.

Kila gunia linagharimu Shilingi 39. Ndalo anafanya hesabu ya nafaka ya kila juma. Kwanza anafanya hesabu ya magunia 7 kwa Shilingi 40 kila gunia. Anapata jumla ya Shilingi 280. Kisha anaondoa Shilingi 7 na kubaki na salio la Shilingi 273. "Hiyo ni kama Shilingi 10 000 kwa mwaka!" Ndalo anakadiria. Je, hiyo ni sawa?

Babake Ndalo anamkama Pendo mara mbili kwa siku. Pendo hutoa maziwa lita 24 kwa siku, kwa hivyo hutoa karibu lita 12 kila anapokamuliwa.

Wakati mwingine Ndalo husaidia kukamua lakini, si kazi rahisi kama inavyoonekana. "Siku moja, nitakuwa na ng'ombe wangu mwenyewe ambao nitalazimika kukamua mwenyewe," Ndalo anawaza.

Babake anayamwaga maziwa kwenye ndoo ndogo ya lita 2. Vilevile, anayamwaga kwenye chupa za lita 1. Halafu anayauza maziwa hayo kwa Shilingi 8 kwa kila lita.

Mara moja kwa juma, babake Ndalo huchanga lita 25 za maziwa kusaidia mpango wa chakula shuleni. Hii ina maana kuwa watoto 100 hupata maziwa siku hiyo.

Kwa kila lita inayouzwa, babake anampa Ndalo senti 50. Hiyo haionekani kuwa nyingi, lakini ikiwa babake anauza lita 24 kwa siku, hizo senti huongezeka na kuwa pesa nyingi. Je, unaweza kufanya hesabu na kujua kiasi kamili?

Ndalo anaziweka hela zake hadi Jumamosi wakati anapolitembelea duka la vitabu. Kila kitabu kinagharimu chini ya shilingi 10. Kwa hivyo, anaweza kununua vitabu vingi katika juma moja.

Ndalo pia hupenda kuyanywa maziwa anayotoa Pendo. Babake husema kwamba maziwa husaidia kujenga mifupa na meno na kuipa nguvu. Pia humpa mtu afya nzuri.

Kwa kuwa anayanywa maziwa na kuzila mboga nyingi kutoka bustani ya babake, Ndalo ana nguvu na mwenye afya nzuri. Ni nadra yeye augue au ahisi njaa.

Ndalo hasahau kumshukuru Pendo mwishoni mwa siku. Humzawadi kwa kumpatia karoti zaidi au matawi ya mchicha yapatikanayo kwenye bustani.

"Asante Pendo, wewe ni rafiki yangu mkubwa! Mimi ni mwenye nguvu, mwenye afya na mwerevu kwa ajili yako. Usingekuwa wewe, nisingeweza kuvinunua vitabu vinavyonisaidia kuibuka wa kwanza darasani."