Ɔhen Kayanja Na Ne Babasia
Amana Yunus
Natalie Propa

Mber tsentsen bi a abɛsen kɔ no, ɔhen bi tsenaa ase a wɔfrɛ no Kayanja. Ɔnye ɔhembaa na hɔn ba basia ɔhempɔmaa Apenyo tsenaa ahemfie hɔ. Ɔhempɔmaa no ho yɛ fɛw dodow ma banyin biara pɛɛ dɛ ɔwar no. Naaso ɔhen Kayanja regye ne babaa ne tsir sika kɛ se dodow.

1

Wɔ ɔhen Kayanja ne ahemfie ne nkyɛn hɔ no, ɔhen bi a wɔfrɛ no Aludah Kɛse tse hɔ. Wɔfrɛ no, "Kɛse" osiandɛ hɔn a wɔtsetse no brɔn no do nyinara tsie n'asɛm. Ɔyɛ yerɛyerɛw tsia obiara a onntsie n'asɛm! Etsirdii yarba ekum ɔhen Aludah ne yer ndansa yi ara, ntsi ɔrohwehwɛ yer fofor.

2

Dɛm ntsi ɔhen akɔdaa kɛse yi kɔr ɔhen Kayanja hɔ dɛ orukotua sika a ɔfata ɔhempɔmaa no. Aber a hɔn beenu no ridzi bo no, ahemfie hɔ afonabaa no tsee hɔn nkɔmbɔdɔi no. Afonabaa Kakembo nna ɔbɛn ɔhemɔmaa Apenyo papaapaɛ.

3

Ɔhen Aluda penn do dɛ ɔdze n'ahonya no mu fa bɛma ɔhen Kayanja, ɔnye "pin" a no so ka tsir sika no ho. Wɔyɛɛ ɔhen Aludah na ɔhempomaa Apenyo hɔn ayefor ho ahoboaboaa no nsumaa mu. Ɔhen no nyim dɛ ne babaa no n'enyi nnkɛgye nsusui no ho.

4

Aka dapɛn kor ma Ahenwar no eedu no, afonabaa Kakembo pinkyɛɛn Apenyo. Kakembo kaa kyerɛ Apenyo dɛ, "Mo dɔfo ɔhempɔmaa, w'egya ahyehyɛ ɔwo na ɔhen Aludah hom ayeforhyia dapɛn kor ntamu."

5

Asɛm no bɔɔ ɔhempɔmaa hu, na ahyɛse no nna onnhu dɔa ɔsɛ no dɛ ɔyɛ. Afei ɔdwenee dɛ, "Monnkɔwar ɔhen Aludah, dɛm ɔhen akɔdaa yi. Ɔnnkɛba do! Ɔwɔ dɛ moho yɛ har kohu Trevor na muhu dza ɔbɛyɛ ana mber apa ho." Trevor nye ɔhempɔmaa Apenyo no nwewe.

6

Dɛm anafua no ɔyɛɛ nwaa fii ahemfie hɔ guanee. Sɛ n'egya hu beebi a ɔrok a nobo bofuw papaapa. Ɔdze mbirika faa pɔw kusuu, mbepɔw na ndua mu kesii dɛ odur ne Trevor nkyɛn. Odur ne fie, no nna ɔaberɛ, ɔkɔm na nsukɔm so dze no.

7

Trevor bisaa no dɛ, "Mo dɔfo dɛn ntsi na ɔwo nko etu mbirika tsentsenntsen a ɔtse dɛm anafua yi?" Ɔsaw nsu maa no dɛ ɔnnom na ogyaa no ma ɔgyee n'ahom. Trevor enntum anntsena famu kesii dɛ ɔrotweɔn ma Apenyo akasa ana.

8

Trevor bisaa dɛ, "Modɔfo ebɛn asɛm a?" Apenyo guu ahom kɛse na ɔdze awerɛhow kaa dɛ, "Me papa pɛ dɛ ɔwar me ma ɔhen Aludah Kɛse no. Naaso munnkotum awar dɛm papa huhuuhu yi. Trevor, mepɛ dɛ mowar wo sɛ eyɛ ohianyi mpo a. Mayɛ krado dɛ mubohu amandze. Modɔ wo."

9

Trevor dze su kaa dɛ, "Na ɔhempɔmaa minnyi sika a medze botua wo tsir bo no, woara nyim dɛ meyɛ ohianyi." Apenyo buaa dɛ, "Minyim naaso ɔwo nkotsee na mobotum awar wo." Ɔdwendwenn kakra na ɔkaa dɛ, "Ma yɛnkɔ Kategga papa no a ɔka hɔmba no hɔ na ontwa hɛn nkɔ esuegya no ho. Kwan a yɛbɛfa do eguan a m'egya nnkohu hɛn bio."

10

Wɔ ahemfie hɔ no, ɔhen Kayanja hun dɛ ɔhempɔmaa Apenyo ayew efi hɔ ntsi ɔsomaa no nkowaa no dɛ wonkɔ hwehwɛ ekuraase hɔ beebiara. Ɔhen n'aweɔmfo no, nsodaafo nna dɔm nkaa no nyinara hwehwɛɛ naaso woennhu ɔhempomaa Apenyo. Wɔsanee kɔr ɔhen no hɔ kɛkaa kyerɛɛ no dɛ wonnhu beebi a Apenyo wɔ. Ɔhen Kayanja hyɛɛ dɛ, "Nna ɔno hom nkɔ haban mu nkɔhwehwɛ." No bo fuwii.

11

Ber a ɔhempomaa Apenyo na Trevor dze ɔhardo rokɔ esuegya no sum hyɛɛ ase wɔ wimu. Nna ehum kɛse bi reba.

12

Kategga roto ne hemba no sekyɛ nna awarfo yi twee bɛnn no. Trevor kaa kyerɛɛ Kategga dɛ ɔnkwan hɔn ntwa esutsen no. Kategga ammpen do, na ne nkyirɛmu nye dɛ ehum kɛse bi robotu na ɔyɛ mbusu papanara.

13

Trevor wɔɔw do ara na ɔkyerɛɛ siantsir a ɔwɔ dɛ wotwa esutsen no. Ɔdze ne nsa hyɛɛ no kotoku mu tɔɔ na oyii serba dɛ ɔdzerema Kategga. Aber a Kategga tsee hɔn asɛm na ohun serba fɛɛfɛw no, hɔn asɛm yɛɛ no mbɔbr. Ɔpenn do dɛ ɔbɔkwan hɔn etwa esutsen no ɔmmfa ho ma wimu ayɛ.

14

Ehum dzendzen bɔɔ hɛmba ma Kategga enntum annyɛ ho hwee. Ɔhen Kayanja tseaa mu dɛ, "Apenyo, mepa wo kyɛw san bra! Medze akyɛ wo na mennkɛtsea ɔwo anaa Trevor." Kategga piaa hɛmba no kɔr esuegya na ɔkaa kyerɛɛ hɔn dɛ wɔmfow. Ɔfaa ne tabon na ɔhyɛɛ ase kwanee. Aber a ɔhen Kayanja na ɔhen Aludah dur esuegya no, wohun nyimpa baasa no wɔ hɛmba no mu. Wohun dɛ adɔfo beenu eguan.

15

Mbom nna apa ho. Hɛmba no pemm biribi ma obutuwii ma nyimppa basaa no koguu nsu no mu. Ofitsi dɛm da no obiara a ɔwɔ ɔhen Kayanja n'aheman no mu tum waree obiara dɛ ɔyɛ ɔdzefo anaa ohianyi.

16
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Ɔhen Kayanja Na Ne Babasia
Author - Amana Yunus
Translation - Kwesi Biney (OLE Ghana)
Illustration - Natalie Propa
Language - Fante
Level - Read aloud