Document

U vhiga nga tshifhinga tsha nyiledzo ya u tshimbila dzibadani

African Storybook

Khanyisa Masemola

Hetshi ndi tshitudio tsha RX Radio ngei Red Cross War Memorial Children’s Hospital, Cape Town.

RX Radio ndi tshiṱitshi tsha radio tsho itelwaho vhana tshine ha shuma vhana. Kanzhi vha hasha vhe kha tshitudio vhuongeloni.

Fhedzi nga tshifhinga tsha nyiledzo ya u tshimbila dzibadani, tshitudio tsho mbo ḓi valwa.

Hoyu ndi Akhona. Ndi muvhigi wa mafhungo wa RX Radio. Nga tshifhinga tsha nyiledzo ya u tshimbila dzibadani, Akhona o vha a sa koni u rekhoda mbekanyamushumo yawe kha tshitudio tsha RX.

Kha mbekanyamushumo yawe, Akhona u vha na nyambedzano na vhathu nga ha mafhungo ane a vha kwama. O vha a tshi ṱoḓa u vhiga nga ha tshenzhemo dza nyiledzo ya u tshimbila dzibadani hune a dzula hone.

Fhedzi nga ṅwambo wa nyiledzo ya u tshimbila dzibadani, Akhona o vha a sa koni u ambedzana na vhathu nga ho livhaho.

Nga zwenezwo, a humbela vhathu vha hune a dzula hone vha re na ṱhingothendeleki uri vha mu rumele milaedza ye vha i rekhoda. Nga murahu, Akhona a rekhoda mbekanyamushumo yawe e hayani a tshi shumisa luṱingothendeleki lwawe.

Heyi ndi miṅwe ya milaedza ye a i wana.

Mulaedza wa Mudededzi Thuli:

“Ndo ṱuvha vhagudiswa vhanga nga maanḓa! Ndi na tshigwada tsha WhatsApp na vhabebi, hune nda vha rumela hone mushumo.

Fhedzi ndi funza fhethu ha vhathu vha si na zwavho nahone a si vhabebi vhoṱhe vha re na inthanethe. Ndi khaedu.”

Mulaedza wa Riaz:

“Ndi vhilaedziswa nga mutakalo wanga. Nga nḓowelo, vhaholefhali vha na maswole a muvhili a songo khwaṱhaho.

Samusi ndi tshi dzula kha tshidulo tsha vhaholefhali, a thi koni u ṱamba zwanḓa tshifhinga tshoṱhe fhedzi vha muṱa wahashu vha nthusa vhukuma. Vha ita vhungoho ha uri ndi dzula ndi na sanithaiza ya zwanḓa.”

Mulaedza wa Khethiwe:

“Ha hashu ri muṱa muhulwane nahone vhukati hashu hu na vhashumi vhane vha ita tshumelo dza ndeme, fhedzi zwino a vha khou dzula na riṋe.

Zwine ra zwi ita ndi u rabela tshifhinga tshoṱhe uri vha tsireledzee, na riṋe ri tsireledzee.”

Mulaedza wa Makhulu Gabbie:

“A thi mudededzi, fhedzi zwino ndi fanela u funza vhana vhavhili hayani. Vhana vhoṱhe vha ṱoḓa u fariwa u lingana.

Nga zwenezwo, vhuimo hayani vhu khou tsikeledza vhukuma. Mashudu mavhuya, ri na WiFi i si na mikano.”

Mulaedza wa Buhle:

“Nyiledzo ya u tshimbila dzibadani a yo ngo nkwama nga maanḓa ngauri ndi dzula ndi hayani. Ndi bva fhedzi musi ndi tshi ya tshikoloni kana kerekeni.

Nyiledzo ya u tshimbila dzibadani yo nkwama malugana na uri ndi rwiwa nga muya ndi dzharaṱani fhedzi.”

Mulaedza wa Lwazi:

“Thaidzo khulwane ye ya vha hone ho vha hu nḓila ine nda dzhena ngayo tshikolo. Ndo vha ndo ḓowela u vha na mudededzi phanḓa hanga.

Zwi a konḓanyana u thetshelesa founu kana u ṱalela vidio ya mudededzi.”

Akhona u khetha miṅwe milaedza ine a ḓo i shumisa kha mbekanyamushumo yawe. Nga murahu a rekhoda mbekanyamushumo yawe.

“Ri a vusa, ndi nṋe Akhona, ndi khou vhiga ndi kamarani yanga ya u eḓela. Muungo u nga kha ḓi sa pfala zwavhuḓi!

Ṋamusi ri ḓo pfa nḓila ine vhabebi, vhadededzi na vhana vha khou sedzana ngayo na nyiledzo ya u tshimbila dzibadani …”

——Mbudziso

Ṅwalani zwine haya maipfi a amba zwone: mahayani, maswole a muvhili, u sa vha na mikano.
Ndi khaedu ifhio ine Mudededzi Thuli a vha nayo?
Ndi ngani Riaz a tshi vhilaela nga mutakalo wawe?
Ndi ngani Makhulu Gabbie vho tsikeledzea?
Ni nga eletshedza hani Mudededzi Thuli, Riaz, na Makhulu Gabbie?
Wanani nḓila dzi ṱoḓaho u vha ṱhanu dzine Red Cross Society ya ri tikedza ngadzo.
Muṱa wa haṋu u nga ni tikedza hani hayani nga mushumo waṋu wa tshikolo?
Ṱalusani zwivhuya zwivhili zwa u guda hu na mudededzi o imaho phanḓa haṋu.

——

Heyi nganea yo thewa kha mivhigo ya RX Radio. RX Radio ndi tshiṱitshi tsha radio ya kha inthanethe, ya vhana na yo itelwaho vhana.

RX Radio i hasha i ngei Red Cross War Memorial Children’s Hospital, Cape Town.

RX Radio i thusa vhana u amba zwiṱori nga ha mafhungo a ndeme ane a vha kwama.

Dalelani RX Radio

Your attribution should include the following:
Title: U vhiga nga tshifhinga tsha nyiledzo ya u tshimbila dzibadani
Author/s: African Storybook
Translator/s: Tshedza Tlhako
Illustrator/s: Khanyisa Masemola
Assurer/s: Doris Manyamalala
Language: Tshivenḓa

© Zenex Foundation - Saide 2025

CC BY includes the following elements:
BY

– Credit must be given to the creator