Letšatši la Poelano
Refilwe Ramagoshi
Tebogo Matshana
Sepedi
Longer paragraphs

——


Mo Afrika Borwa, Letšatši la Poelano ka la 16 Manthole ke letšatši la boikhutšo la bohle.
-
Puku ye e bolela ka Letšatši la Poelano.
-
O ile go kwa ka histori ya lona le go re ke ka lebaka la eng e le letšatši le bohlokwa.
1
Rakgolo o bogetše thelebišene ka gae. Go bolelwa ka Letšatši la Poelano.
-
“Rakgolo, uMkhonto we Sizwe (MK) ke eng? Le gona poelano ke eng?” Puseletso a botšiša.
-
“O botšiša dipotšišo tše dintši ka nako e tee. Bjale theeletša ke go rute!” Rakgolo a realo.
2
MK e be e le mašole a African National Congress (ANC). Ba be ba lwantšha mmušo wa kgethologanyo ya merafe. Kgethologanyo e be e kgetholla batho ba baso,” Rakgolo a hlaloša.
-
Lehono batho ba thabile ka lebaka la go re ke letšatši la tshwarelano le poelano,” a realo.
3
“Na o sa gopola ge o be o sa boledišane le Dikeledi beke ka moka?” Rakgolo a botšiša.
-
Puseletso a dumela ka hlogo.
-
“Ga nnyane, ga nnyane le ile la boelana la ba bagwera gape akere?” Puseletso a dumela ka hlogo gape.
-
“Seo se laetša tshwarelano le poelano,” Rakgolo a realo a myemyela.
4
“Letšatši la 16 Manthole ke letšatši la tshwarelano le poelano,” Rakgolo a tšwela pele.
-
“Letšatši le, le na le hisitori ye telele. Ditaba tša gona di thoma ka ntwa yeo e ilego ya diragala bogologolo ka la 16 Manthole 1838.”
5
“Ka letšatši leo mo historing, madira a Kgoši Dingane wa Mozulu le Mavoortrekere, ba ile ba lwa ntwa ye kgolo kgauswi le noka ya Ncome.”
-
“Na go ile gwa fenya mang?” gwa botšiša Puseletso.
6
Rakgolo a araba, “Mavoortreker ba ile ba fenya. E šetše e le nako ye telele bjale ba keteka phenyo ye, ka letšatši la 16 Manthole. Lona ba le bitša Letšatši la Maikano.
7
Ka gona, ka 1962 ka la 16 Manthole, uMkhonto we Sizwe o ile wa hlongwa.
-
E be e le mašole a ANC ao a bego a ikemišeditše go lwantšha mmušo wa kgethologanyo.
8
“Rakgolo, na ke eng seo se hlohleleditšego uMkhonto we Sizwe go lwa morago ga mengwaga ye mentši ya kgethologanyo?” Puseletso a botšiša.
-
“Go bile le mabaka a mmalwa. Lebaka le legolo e bile seo se diragetšego kua mogwantong wa go ba kgahlanong le ditompase (dipukwana tša boitsebišo).” Rakgolo a realo.
-
“Na Tompase ke eng?” gwa botšiša Puseletso.
9
Rakgolo a araba, “Tompase ke pukwana ya boitsebišo ya kgalekgale. Bathobaso ka moka ba be ba gapeletšwa go rwala pukwana ye ka mehla.”
-
“Ka ngwaga wa 1960, ka letšatši la mogwanto wa khutšo wa go ba kgahlanong le go rwala dipukwana tša boitsebišo, maphodisa a ile a hlasela bagwanti. Maphodisa a nako yeo ya kgethologanyo a ile a bolaya le go gobatša batho kua Sharpeville, go la Gauteng.”
10
“Diphapano tša bogologolo di arogantše bathobaso le ba bašweu,” Rakgolo a realo a bile a buša moya.
-
“Segwera se ka agwa feela moo go nago le nnete. Seo se diragetšego magareng ga bathobaso le ba bašweu ka lebaka la kgethologanyo se swanetše go tsebega,” a realo.
11
“Ekaba go bonolo go swarelana morago ga dintwa tše di kaaka?” gwa botšiša Puseletso.
-
“Aowa! Ga go bonolo. Efela gore re tšwele pele, tshwarelano le poelano di bohlokwa magareng ga batho,” rakgolo a araba.
-
“Poelano ga e tle ka potlako. Poelano e tšea nako ye telele,” a tlaleletša.
12
“Ge yo mongwe a dirile phošo, o swanetše go bolela nnete, gomme a kgopele tshwarelo go motho yo a mo diretšego phošo. Ke moka, ba ka thoma go lokiša segwera sa bona,” rakgolo a hlaloša.
-
“O be o theeleditše gabotse. A re bogele se o ratago go se bogela mo thelebišeneng!” Rakgolo a myemyela.
13

——Dipotšišo


  1. Na Letšatši la Poelano le ketekwa neng? Gobaneng e le letšatši la bohle la boikhutšo?
  2. Na uMkhonto we Sizwe ke eng?
  3. Na Mavoortrekere ke bomang?
  4. Na kgethologanyo ya merafe ke eng?
  5. Hlaloša ka mantšu a gago gore ‘poelano’ e ra goreng.
  6. Na batho ba ka hwetša poelano bjang?
14

——Dipuku tšeo di lego mo tlhahlamanong ye


  • Letšatši la Poelano
  • Letšatši la Tokologo
  • Letšatši la Bohwa
  • Letšatši la Ditokelo tša Botho
  • Letšatši la Basadi
  • Letšatši la Bašomi
  • Letšatši la Bafsa
15

——


Kanegelo ye e hlamilwe le go ngwalwa ka Setswana, e le karolo ya projeke ya Zenex Ulwazi Lwethu ya 2020 ya dipuku tša go bala.
16
Attribution CC BY
Your attribution should include the following:
Title: Letšatši la Poelano
Author/s: Refilwe Ramagoshi
Translator/s: Dikeledi Queen Shai
Illustrator/s: Tebogo Matshana
Assurer/s: Connie Makgabo
Language: Sepedi

© Zenex Foundation - Saide 2024

CC BY includes the following elements:
 BY   – Credit must be given to the creator