Bongani Mayosi, Dokotela wa Mbilu
Nozuko Mkizwana
Sibusiso Khumalo
Tshivenḓa
Longer paragraphs

——


Heyi nganea i malugana na dokotela wa Afurika Tshipembe a vhidzwaho Bongani Mawethu Mayosi.
-
O vha e Muḓivhi wa Saintsi we a tumbula zwithu zwa ndeme nga ha vhulwadze ha mbilu.
1
Bongani o bebwa nga 1967, Mthatha, ngei Eastern Cape, Afurika Tshipembe.
-
O dzhena tshikolo tsha mahayani tshi re Ngqamakhwe.
-
Mme a Bongani vho vha vhe muongi, ngeno khotsi awe vhe dokotela.
2
Ḓuvha na ḓuvha musi vha tshi swika hayani, vhabebi vha Bongani vho vha vha tshi amba nga mushumo wavho.
-
O vha e na dzangalelo kha thaidzo dza mutakalo, na u thusa vhathu.
-
Nge a pfa nga ha mushumo wa vhabebi vhawe, Bongani o vha na dzangalelo kha Saintsi dza Mutakalo.
3
Musi e tshikoloni, Bongani o funa Dzimbalo na Saintsi dza Vhutshilo.
-
O shuma nga maanḓa kha dzenedzo ngudo ngauri o vha a tshi ṱoḓa u vha dokotela.
-
Musi o no fhedza tshikolo, o guda yunivesithi ya KwaZulu-Natal na ya Cape Town. O vha e mutshudeni o ṱalifhaho.
4
Bongani o wana thikhedzo ya masheleni uri a bvele phanḓa na pfunzo dzawe ngei Yunivesithi ya Oxford kha ḽa England.
-
O dovha a guda Amerika. A vhuya Afurika Tshipembe u shuma sa dokotela.
-
O vha e dokotela wavhuḓi na o lugaho, ane a funa vhalwadze vhawe.
5
A zwo ngo dzhia tshifhinga uri Bongani a dovhe a vhuyelele seli ha malwanzhe.
-
O vha a tshi ṱoḓa u guda zwo engedzeaho nga Khadioḽodzhi.
-
Khadioḽodzhi ndi ngudo ya mbilu, na malwadze ane a kwama mbilu.
-
Bongani o vha e Khadioḽodzhisti –dokotela wa mbilu.
6
Dokotela Mayosi vho shuma na vhaṅwe vhaṱoḓisisi seli ha malwanzhe. Vha tumbula tshithu tsha ndeme vhukuma.
-
Vhaṱoḓisisi vho tumbula zwi itaho uri vhaṅwe vhathu vha vhe na vhulwadze ha mbilu.
-
Zwe vha zwi tumbula zwo vha zwi zwa ndeme kha madokotela mashangoni oṱhe.
7
Bongani o vhuya Afrika Tshipembe e muḓivhimakone.
-
O shuma na Minista wa Mutakalo na u ṋea nyeletshedzo nga ha thaidzo dza mutakalo dza ḽino shango.
-
Muḽoro wawe wo vha u wa uri a vhone mashango a Afrika a tshi shumisa Saintsi u tandulula thaidzo dzao.
8
Bongani o vha a tshi ḓifhulufhela sa Muḓivhi wa Saintsi wa Afrika. Zwe a zwi tumbula zwo vha zwi zwa ndeme kha khungulu yoṱhe.
-
Afrika Tshipembe ḽo pembelela mushumo wawe na zwe a zwi khunyeledza.
-
O ṱhonifhiwa nga tshiphuga tshihulwanesa tsha shango tsha Saintsi i vhidzwaho uri ndi Order of Mapungubwe.
9
Bongani o vha e Phurofesa wa Khadioḽodzhi ngei Yunivesithi ya Cape Town.
-
Musi a tshi funza, o kovhelana na matshudeni awe nḓivho yawe.
-
O vha a tshi pfesesa thaidzo nnzhi dza matshudeni. O ṱuṱuwedza madokotela maswa na vhaṅwe vhane vha khou guda Saintsi dza Mutakalo.
10
Phurofesa Mayosi o vhewa sa Ṱhoho ya Saintsi dza Mutakalo ngei Yunivesithi ya Cape Town (UCT).
-
O vha a tshi dzula e kati nga mushumo.
-
O vha e mugudisi, muṱoḓisisi, na murangaphanḓa.
-
Bongani Mayosi u humbulwa sa tsumbo yavhuḓi nga vhathu vhanzhi.
11
U bva kha tshikolo tsha mahayani, o vha murangaphanḓa kha Saintsi dza Mutakalo kha Yunivesithi ya nṱhesa Afrika Tshipembe.
-
O vha muḓivhi makone kha Saintsi dza Mutakalo mashangoni oṱhe.
-
Bongani o swikelela zwithu zwinzhi vhutshiloni hawe, fhedzi o vha a tshi ḓiṱukufhadza.
12
Musi ri tshi guda Saintsi, ri nga humbula nga ha Dokotela Mayosi.
-
Ri nga pembelela zwe a zwi khunyeledza, na zwe vhaṅwe vhaḓivhi vhanzhi vha Saintsi vha Afrika vha zwi khunyeledza.
-
Nahone ri nga pembelela ndeme ya nḓivho ya Afurika.
13

——Dzimbudziso


  1. Ndi nnyi ane a khou anetshela heyi nganea? Nganea i khou amba nga ha nnyi?
  2. Bongani o vha na dzangalelo lini nga ha mutakalo na Saintsi, nahone ndi ngani?
  3. ‘Khadioḽodzhi’ ndi mini? ‘Khadioḽodzhisti’ ndi mini?
  4. “Saintsi dza Mutakalo” ndi mini? Ṱoḓani mafhungo o engedzeaho nga ha mushumo u re kha Saintsi dza Mutakalo.
14

——Bugu dza tsielano iyi


  • Andile Mji
  • Asnath Mahapa
  • Bongani Mayosi
  • Charlotte Maxeke
  • Mmantsane Moche Diale
  • Mulalo Doyoyo
  • Tebello Nyokong
  • Tshilidzi Marwala
15

——


Heyi bugu ya nganea yo itwa na u ṅwalwa nga Luthosa, sa tshipiḓa tsha phurodzhekthe ya Zenex Ulwazi Lwethu ya bugu dza u vhala ya 2020.
16
Attribution CC BY
Your attribution should include the following:
Title: Bongani Mayosi, Dokotela wa Mbilu
Author/s: Nozuko Mkizwana
Translator/s: Tshedza Tlhako
Illustrator/s: Sibusiso Khumalo
Assurer/s: Doris Manyamalala
Language: Tshivenḓa

© Zenex Foundation - Saide 2024

CC BY includes the following elements:
 BY   – Credit must be given to the creator