Gcina Mhlophe, moqoqi ya khethehileng wa dipale
Eric Khorombi
Vusi Malindi
Sesotho (South Africa)
Longer paragraphs

——


Pale ena e bua ka Nokugcina Mhlophe.
-
O tswetswe ka selemo sa 1958, KwaZulu Natal. O hodisitswe ke nkgonae.
-
Nkgonae o ne a mo phetela dipale ka isiZulu. O mophetetse dipale tse ngata a sale monyane.
1
Nkgona Gcina o ne a mo phetela dipale hoo a neng a kgona ho rala ditshwantsho tsa dipale ka kelellong ya hae.
-
Gcina o ne a mamela ka hlooko ha nkgonae a mo phetela pale.
-
Ha Gcina a le dilemo tse leshome, mmae o ile a mo nka ho ya dula Eastern Cape.
2
Gcina o phetse moo ho neng ho se na boithabiso ho hang le ha e le thelevishene. O hotse a rata ho bala dibuka.
-
A qala ho ngola dipale le dithothokido ka isiXhosa.
-
O ne a le maphathephathe ka mosebetsi wa hae wa sekolo, hape a thusa kerekeng.
3
Ka tsatsi le leng moruti a mo mema ho ba le yena le mosadi wa hae ntlung ya bona.
-
Ka lesatsi le hlahlamang, moruti a mo mema ho ya le yena kopanong motseng o haufi.
-
Kopano e ne e le moreneng.
4
Kopano e ne e le ka ho dumella dikgomo ho fula masimong a poone.
-
Ha a ntse a le moo, a bona monna a apereng diaparo tsa setso tse mmala o kganyang.
-
Monna eo e ne e le seroki. Seroki hape ke sebini se se rokang se bile se bina meketeng ya setso.
5
Gcina o ne a kgahluwe ke ka moo seroki se bontshang tsebo le puo ya hae. Mme Gcina o ile a tsebiswa morena le seroki.
-
Ha seroki se tsukutla hlooho Gcina, o ile a ikutlwa jwaloka seroki.
-
Gcina a nka qeto ya ho ba seroki.
6
Ka 1979, Gcina a fallela Johannesburg, moo a ileng ya ba mosebeletsi wa malapeng. O ne a sala le bana ba bane ba neng ba thibane ditsebe.
-
Ka tsatsi le leng a nahana ho ba kgutsisa ka ho ba phetela pale.
-
Pale e ne e bua ka Nanabuhlele, phoofolo e tshabehang e kgolo e mebalabala e dulang metsing.
7
O ne a sa nahane hore bana ba tla thabela dipale tsa seAfrika, empa ba hoeletsa ba re: “Re qoqele pale e nngwe!”
-
A nka qeto ya ho latela lekala la ho ngola dipale.
-
O ne a batla ho kgothaletsa bana ho mamela dipale tsa bonkgona bona.
8
O ile a qala ho ngola dibuka, dipapadi le dipale tse ngata le dithothokiso tsa bana.
-
Enngwe ya dipale tsa hae tsa pele ebile, ‘My Dear Madam.’
-
Ena ke pale ya bophelo ba hae e le mosebeletsi wa lapeng.
-
E nngwe pale ya bohlokwa nakong ena ebile ‘Love Child’ e neng e bua ka ha bophelo ba hae yena Gcina.
9
Gcina o ne a batla ho tshireletsa lekala la ho phetha dipale, yaba o theha mokgatlo o bitswang Zanendaba.
-
Zanendaba ke lentswe la isiZulu le bolelang hore ‘tlo ka ditaba ’kapa ‘nqoqele pale’.
-
Zanendaba institjhuti e kwetlisa batho ba nang le kgahleho ya ho pheta le ho ngola dipale.
10
Gcina a qala letsholo la dibuka la Nozincwadi Mother ka 2001.
-
Gcina o kgothaletsa ho bala ka ho qoqa dipale le ho ngola dibuka tsa bana.
-
O ile a qala ho etela mahaeng mona Afrika Borwa, e le ho arolelana le bana bohlokwa ba ho bala.
-
O ile a fana ka dibuka dikolong tseo a di etetseng bakeng sa dilaeborari tsa bona.
11
Gcina o ile a nka karolo e ka pele papading e fumaneng kgau e bitswang ‘Have you seen Zandile?’
-
Papadi ena e bua ka ngwananyana ya dulang le nkgonae Durban, yaba mmae o a mo nka o mo isa mahaeng Eastern Cape.
-
Gcina o ngotse pale ena e itshetlehile ka tsa boiphihlelo ba hae.
12
Hona ke hoo Nokugcina a ho buileng ka mosebetsi wa hae:
-
“Ke pheta dipale tsena e le hore ke tsose dipale ho batho ba bang, hobane ke kgolwa hore motho e mong le e mong ya phelang o na le pale eo a ka e qoqang.”
-
Na o na le pale eo o ka re qoqelang yona?
13

——Dipotso


  1. Gcina Mhlophe ke mang?
  2. Ke eng se ileng sa etsa hore Gcina a batle ho ba seroki?
  3. Ke eng se susumeditseng Gcina ho ngola dipale?
  4. Fumana pale e ngotsweng ke Gcina mme o e balle ba baholo haholo.
  5. Ngola pale ka ntho enngwe le e nngwe e etsahetseng bophelong ba hao.
  6. Hobaneng o nahana hore ho bala ho bohlokwa?
  7. Ke mesebetsi e fe eo o e etsang ka nako ya hao e lokolohileng?
  8. Ke talente e fe eo o batlang ho hopolwa ka yona?
14

——


Pale ena e qapuwe le ho ngolwa ka Tshivenḓa, ele karolo ya projeke ya 2021 ya Zenex Ulwazi Lwethu ya dibuka tse balwang.
15
16
Attribution CC BY
Your attribution should include the following:
Title: Gcina Mhlophe, moqoqi ya khethehileng wa dipale
Author/s: Eric Khorombi
Translator/s: Nthabiseng Tsatsi
Illustrator/s: Vusi Malindi
Assurer/s: Mathapelo Morake
Language: Sesotho (South Africa)

© Zenex Foundation - Saide 2025

CC BY includes the following elements:
 BY   – Credit must be given to the creator