Siku ra Ndzhaka
Ndivhuho Mutsila
Thulisile Shongwe
Xitsonga
Read aloud

——


EAfrika-Dzonga, Siku ra Ndzhaka i siku ro wisa hi siku rai 24 Ndzati.
-
Buku leyi yi vulavula hi Siku ra Ndzhaka. U ta kuma swin’wana mayelana na siku leri, na hilaha ri nga na nkoka hakona.
1
Vanhu hinkwavo ku na laha va tumbulukaka kona. Laha hi humaka kona i xiphemu xa mfuwo wa hina.
-
Afrika-Dzonga ri tlangela ku hambana ka laha vanhu va tumbulukaka kona hi ku hlangana hi siku leri tanihi mindyangu, miganga na hi rixaka.
-
Afrika-Dzonga ri na mifuwo yo hambana naswona hi avelana mifuwo leyi.
2
Muafrika-Dzonga un’wana na un’wana u na mfuwo lowu a tinyungubyisaka ha wona.
-
Mfuwo wa Afrika-Dzonga wu na mihlovohlovo na ku saseka.
-
Mifuwo ya hina yi na swakudya, swinwiwa, swiambalo, tinsimu, na micino swo hambana.
3
Mindhavuko ya hina yo hambana yi na mikhongelo, mitolovelo na tinxaka to hambana.
-
Vanhu va Afrika-Dzonga va vulavula tindzimi to hambanahambana. Tiko ri na tindzimi ta 11 ta ximfumo.
4
Siku ra Ndzhaka hi tindzimi ta ximfumo eAfrika-Dzonga:

Ilanga lamaGugu (isiNdebele)

Usuku lwezaMafa (isiXhosa)

Usuku lwamagugu (isiZulu)

Letšatši la Bohwa (Sepedi)

Letsatsi la Botjhaba (Sesotho)

Letsatsi la Ngwaoboswa (Setswana)

Lilanga Lemagugu (Siswati)

Ḓuvha ḽa Vhufa (Tshivenḓa)

Siku ra Ndzhaka (Xitsonga)

Erfenisdag (Afrikaans)

Heritage Day (English)
5
Hi nkarhi wa xihlawuhlawu, siku ra 24 Ndzati a ri tiveka tanihi Siku ra Shaka.
-
Endzhaku ka xihlawuhlawu, palamende yi cincile Siku ra Shaka ri va Siku ra Ndzhaka. Va endlile siku leri leswaku Maafrika-Dzonga hinkwavo va ri tlangela.
-
Hi tlangela ku hambana ka hina na ndzhaka leyi hi avelenaka yona.
6
Vumbiwa bya Afrika-Dzonga byi na milawu ya nkoka leyi yi hi letelaka. Byi na milawu leyi seketelaka na ku sirhelela timfanelo ta hina.
-
Vumbiwa byi ri hinkwerhu ha ringana.
-
Ku hava munhu loyi a tlulaka un’wana hi maringanelo.
7
Vumbiwa byi ri vanhu a va fanelangi va hlawulana.
-
Hi fanele hi hanya hi ku hloniphana.
-
Un’wana na un’wana u na timfanelo to fana. Hinkwerhu hi na timfanelo ta ririmi, vukhongeri, na mfuwo.
8
Hi Siku ra Ndzhaka, Maafrika-Dzonga va tiphina hi tinsimu na mincino swa ndhavuko.
-
Hi tiphina hi ku sweka swakudya swa ndhavuko.
-
Van’wana va xixima swikwembu swa vona hi ku swi bumabumela. Van’wana va endzela masirha ya vakokwana wa vona.
9
Vanhu va ambala swiambalo swa mihlovohlo na ku vonakala. Va ambala miṅwenda, xixwexwe, swibelana, na swin’wana swo tala.
-
Loko Afrika-Dzonga ri tlangela Siku ra Ndzhaka, hi tlhela hi tlangela swikombo swa rixaka.
-
Swikombo swa rixaka i swiharhi na swimilana leswi nga xiphemi xa ndzhaka ya hina.
10
Swikombo swa rixaka swa Afrika-Dzonga hi leswi:
-
Mhala i xiharhi xa rixaka.
-
N’wancololwana i xinyenyana xa rixaka.
-
Xitomatomana i nsinya wa rixaka.
-
Phurothiya i xiluva xa rixaka.
-
Gentle i nhlampfi ya rixaka.
11
Swikolo swi na mitlangu ya Siku ra Ndzhaka loko ku nga si fika masiku yo wisa.
-
Vana va ambala swiambalo swa vona swa ndhavuko na ku byela vandyondzikulorhi leswi va swi tivaka hi ndzhaka ya vona.
-
Va ringisana swakudya swa ndhavuko wa vona na ku cina micino ya ndhavuko.
12
Ndzhaka ya Afrika-Dzonga yi fanele yi fambisana na ya Afrika.
-
Vana lava tinyungubyisaka va Afrika va ri:
-
Hi mina Namunya. Ndzi ambale xuka.
-
Hi mina Adilah. Ndzi ambale kafkhani.
-
Hi mina Isoka. Ndzi ambale gele.
-
Hi mina Sipho. Ndzi mbale mabexu.
13

——Swivutiso


  1. Xana Siku ra Ndzhaka ri tlangeriwa rini naswona hikwalaho ka yini?
  2. Boxa mune wa swikombo swa Afrika-Dzonga swa rixaka.
  3. Tsala marito ‘Siku ra Ndhavuko’ hi tindzimi tin’wana timbirhi handle ka ririmi ra wena.
14

——Tibuku leti nga eka nongokoko lowu


  • Siku ra Mbuyelelano
  • Siku ra Ntshunxeko
  • Siku ra Ndzhaka
  • Siku ra Timfanelo ta Ximunhu
  • Siku ra Timfanelo ta Vavasati
  • Siku ra Vatirhi
  • Siku ra Vantshwa
15

——


Ntsheketo lowu wa buku wu endliwile na ku tsariwa hi Xivhenda, tanihi xiphemu xa phurojeke ya ya switirhisiwa swo hlaya swa Zenex Ulwazi Lwethu hi 2020.
16
Attribution CC BY
Your attribution should include the following:
Title: Siku ra Ndzhaka
Author/s: Ndivhuho Mutsila
Translator/s: Hlongwani Hlongwani
Illustrator/s: Thulisile Shongwe
Assurer/s: Arnold Mushwana, Bongani Maluleke
Language: Xitsonga

© Zenex Foundation - Saide 2024

CC BY includes the following elements:
 BY   – Credit must be given to the creator