Musi Mmakgabo a tshi khou aluwa, makhulu wawe vho mu gudisa mishumo minzhi ya vhutsila ha zwa sialala.Mmakgabo o guda u ola zwifanyiso nga u shula maguvha, na u shula fhasi nga vhutoko ha kholomo. O guda u vhumba nga vumba na u lunzhedza malungu.

Makhulu wawe Vho-Metato vho ita na u gudisa Mmakgabo u luka nga wulu, u runga na u khavhisa.Mmakgabo o bebelwa muṱani wa vhashai, a kombetshedzea u wana mushumo e na miṅwaha ya 16. O pfulutshela Johannesburg, a thoma u shuma sa mushumi wa nḓuni.

Ḽiṅwe ḓuvha, Mmakgabo o takalela tshifanyiso tshe tsha olwa nga mutholi wawe. Mutholi wawe o mu rengela pennde dza mapfura dze a dzi shumisa lwa u tou thoma.O bvela phanḓa a tshi pennda e eṱhe.Mutholi wawe o mangadzwa nga vhukoni hawe nahone a mu ṱuṱuwedza uri a ye tshikoloni tsha vhutsila.

Mmakgabo o zwi ṱhogomela uri u fanela u ya tshikoloni tsho teaho tsha zwa vhutsila.O ḓiṅwalisa tshikoloni tsha zwa vhutsila tsha White Studio, ngei Sophiatown.Mudededzi wawe Vho-Keonakeefe Mohl, vho vha vhe kha zwa vhutsila. Vho dededza Mmakgabo na u mu thusa.

Mmakgabo o vha a tshi funa u ola zwifanyiso zwa ngei Marapyane, he a alutshela hone.O ola vhafumakadzi musi vha tshi khou bva ngomani kana musi vha tshi khou lima masimuni.O vha a tshi ola zwifanyiso zwa vhutshilo ho ḓoweleaho, nga ṋdila yo tou raloho.

Mmakgabo o ṱangana na Bill Ainslie ane a ita zwa vhutsila, we a mu ṱuṱuwedza uri a ite zwa vhutsila ha ‘abstract’.Wonoyu mufuda wo vha wo fhambana na nḓila ye a vha tshi ola vhutshilo ha muḓanani wa hawe.Mmakgabo o shuma vhukuma na u ḓigudisa u ola na u pennda nga yeneyi nḓila.

Mmakgabo o gudisa vhana zwa vhutsila ngei Katlehong Arts Centre.O gudisa vhathu vhanzhi, ngeno a tshi khou bvela phanḓa na u khwinisa vhukoni hawe ha u shumisa pennde na dziṅwe matheriaḽa.O vha a tshi ṱana zwifanyiso zwawe na vhaṅwe vhaoli nahone a zwi rengisa.

Zwifanyiso zwa Mmakgabo zwi sumbedza nḓila ine vhutshilo ha konḓa ngayo maḽokishini a Afrika Tshipembe na mahayani.Zwi sumbedza mafhungo a matshilisano na a politiki. Nga tshifhinga tsha tshiṱalula, zwifanyiso zwawe zwo sumbedza u shengela ha Vharema.Tshiṅwe tsha zwifanyiso zwawe zwa bvumo tshi vhidzwa ‘Tears of Africa’ (1988).

Nga 1986, Mmakgabo o ṱana zwithu zwawe zwa vhutsila e eṱhe.O vha mufumakadzi wa Murema wa u tou thoma wa u ṱana zwithu zwawe zwa vhutsila e eṱhe.Ḽeneḽi ṱano ḽo bvelelaho ḽo vha ḽi na tshitaela tshi vhidzwaho u tea ha ‘abstract’. Mmakgabo o thoma u ḓivhelwa tshenetshi tshitaela.

Mmakgabo o ṋewa Fulbright Scholarship uri a gude ngei Amerika.Basari yo mu thusa uri a livhise muhumbulo wawe kha u ita zwa vhutsila na u bveledza mushumo wawe.Zwifanyiso zwa Mmakgabo zwo ṱaniwa ngei Yuropa, England, na Amerika.

Zwifanyiso zwo penndwaho na u olwa nga Mmakgabo, zwi wanala muziamu minzhi na kha dzigaḽari u mona na shango.Zwa vhutsila zwo ita uri a ṱhonifhiwe, na u vha na ṱhuṱhuwedzo.Nga nṱhani ha nḓila ye a shela ngayo mulenzhe kha zwa vhutsila na mishumo ya zwanḓa fhano Afrika Tshipembe, Mmakgabo o lambedzwa nga tshiphuga tsha Presidential Order of Ikhamanga nga 2004.

Mmakgabo o zwi sumbeza uri ni nga vha zwine na ṱoḓa u vha zwone.Nahone u thetshelesa makhulu wawe zwo mu thusa uri a bvelele.Mmakgabo o ri, “Makhulu wanga vhe vha lalama u swika vhe na miṅwaha ya 115, vho ngudisa zwoṱhe zwine nda zwi ḓivha.”