Naka na Nala va vulavula hi misava
Connie Makgabo
Vusi Malindi
Xitsonga
First paragraphs
Naka na Nala va le xirhapeni. Va le ku basiseni na ku byala matsavu.
-
“Hikwalaho ka yini hi tirha swinene edyambyini?” ku hefemuteka Nala.
1
“Hi tirha swinene hikuva hi rhandza misava na mbangu wa hina!” ku vula Naka.
-
“Vana va kula kahle eka mbangu lowu baseke,” ku engetela Nala.
2
“Naswona, hi byala matsavu leswaku hi dya swakudya swa rihanyu,” Naka a ya emahlweni.
-
“Ku kurisa matsavu ya hina swi nga hi hlayisela mali,” ku vula Nala.
3
“A wu vula yini hi misava?” Ndzi byeli swotala? Ku sindzisa Nala.
-
Naka a ku, “A hi tshami ehansi, ndzi ta ku byela swin’wana hi misava.”
4
Naka a sungula, “Misava i ya xirhendzevutani laha hi tshamaka kona. Kwalomu ka 8 wa mabiliyoni va hanya kona! Misava yi jikajika hi dyambu.”
5
“Misava yi endliwile hi moya, mati na sava. Leswi hanyaka swi tshama emisaveni ya pulanete hikuva ka hisa endzeni,” ku hlamusela Naka.
6
Nala a kavanyeta, “Hikwalaho ka yini hi nga weli ehandle ka misava?”
-
“Matimba ya giravithi ya hi endla hi vakwala. Matimba lawa ya hi kokela emisaveni,” ku hlamula Naka.
7
“Xana hi nga hlayisa njhani misava?” ku vutisa Nala.
-
Naka a hlamula, “Hi fanele hi nga thyakisi misava. Hi fanele hi vuyelerisa na ku hunguta malakatsa.”
8
Naka a ya emahlweni, “Hi fanele hi vuyelerisa chekasi, phepha, nghilazi na swikotela. Swa koteka ku endla nchumu wuntshwa eka switirhisiwa swo vuyelerisa. Hi cukumeta swilo swotala.”
9
Naka a gimeta, “Hi fanele hi hlayisa misava hikuva vanhu va yi lava ku ri va ya emahlweni va hanya.”
-
Nala a ku, “Hi fanele hi tlhelela eku tirheni!”
10

——Swivutiso


  1. Xana Nala na Naka va endla yini? Hikokwalaho ka yini?
  2. Tsala swilo swa 4 swa nkoka hi misava.
  3. Hikwalaho ka yini hi fanele ku hlayisa misava?
  4. Xana ku ‘vuyelerisa’ swilo swi vula yini?
  5. I ncini lexi vuyelerisiwaka? Longoloxa swikombiso.
  6. Xana ku ni matikokulu mangani emisaveni? Vula mavito ku sukela eka lamakulu ku ya eka lamatsongo.
  7. Xaxameta matiko ya 10 ya Afrika lawa ya nga na vanhu vo tala swinene.
11
Attribution CC BY
Your attribution should include the following:
Title: Naka na Nala va vulavula hi misava
Author/s: Connie Makgabo
Translator/s: Hlongwani Hlongwani
Illustrator/s: Vusi Malindi
Assurer/s: Bongani Maluleke
Language: Xitsonga

© Zenex Foundation - Saide 2025

CC BY includes the following elements:
 BY   – Credit must be given to the creator