Kamarofu ka Kuukhu
Ursula Nafula
Catherine Groenewald

Inimilo ya Kuukhu yaba yiyaangisa, abe yakhaba nga yaayitsulamo kamaheemba, buulo, ni mwooko. Ne shishafuurira ilala buulayi mu byoosi yaba kamatoore. Abe yakhaba nga Kuukhu aaba ni babetsukhulu baakali, ne mu shimoonyo busa naamanya ndi ise niye isi aafuura khuukana. Niye aanaangatsaka mu ntsu yeewe busheele, waamboolelakho bimoonyo bye mukari. Ne aaramisayo shimoonyo shitweela sheesi aakhamboolelakho ta: eena isi arobesela kamarofu.

1

Shifukhu shitweela, nabona kumuyayi, nga baakureere mu muumu ibulafu khu ntsu ya Kuukhu. Nga namureeba sheesi kumuyayi kukhola, niye aantsilamo busa ari, "Kuli kumuyayi kwase namakaanga." Andulo e kumuyayi, aabawo kamaru mafwiiti kari, keesi Kuukhu ekhala ayuusayuusa. Bubwayaayi bwamaamba naamureeba ndi, "Kuukhu, kamaru kano kaashi?" Niye aantsilamo busa ari, "Kali kamaru kaase namakaanga."

2

Ise shaantsikhoyesa naabi khuubona Kuukhu, kamarofu, kamaru ni kumuyayi. Ne Kuukhu ndi wandumana wa maayi wase. Nase naamuloma ndi, "Kuukhu ndekhe imbone nga n'uuli khuukhola." Kila Kuukhu antsilamo ari, "Mwaanawe, ukhaba umumiinyi ta, khola nga niindi khuukhulomela." Indyo naatsya butima.

3

Nga ni nakobola, nanyoola Kuukhu nga wekhaale khu lwaanyi ne nga mbaawo kumuyayi, namwe kamarofu ta. Nase naamureeba ndi, "Kuukhu, kumuyayi kuli waheena, kamarofu koosi kali waheena, naluundi waheena?" Ne sheesi Kuukhu antsilamo shonyene ari, "Bili mu shifwo shase namakaanga." Shaakhalasa naabi.

4

Lwanyuma lwe bifukhu bibili, Kuukhu aanduma khuutsya khumureerera kumusyeendo kweewe, khukhwaama mu shiseenge sheewe. Khaangu nga indikuule lulwiitsi, luulukhu lwe kamarofu lwaantsakaanila. Mu shiseenge she mukari nimwo mweesi Kuukhu aaba waabisile kumuyayi namakaanga kumuboofu, waakubiimbilila buulayi busa ni ibulangiti ikhale. Ise naabera ibulangiti naawunyila luulukhu lulukhongelesa.

5

Likono lya Kuukhu lyanendekulusa, nga alaanga ari, "Uli khuukhola shiina? Yuubakho undeerere kumusyeendo." Nase naarura khaangu ni kumusyeendo. Kuukhu wandeeba ari, "Uli khuumuunamuunila shiina?" Shireebo sheewe shaakila nakhebulila nga naba indi khuumuunamuuna khulwe khufuumbula shiifwo sha Kuukhu sha namakaanga.

6

Shifukhu shisheelakho, nga Kuukhu eetsa khuukyeniyila maayi wase, naatimaka mu ntsu yeewe khuuyama khu marofu luundi. Yabamwo litoore lye kamarofu kakanuunukhiile ilala. Naasasulakho litweela naalibisa mu shitweeya shaase. Lwanyuma lwe khuubiimba khu muyayi luundi, naatsya inyuma we ntsu naalilyaka khaangu. Lirofu ilyo nilyo lilyafuurisakho khung'aaha khukhwaama nga ye ndyaatsaka khu marofu.

7

Shifukhu shishaloondakho nga Kuukhu ali mu nimilo ibuumbi aaha tsinyanyi, namolokha neepa mu ntsu nekheenga khu marofu. Aambi koosi kaaba kaarobile. Nga siinyala nekhaliilikha khuuyila shisasi she tsimuunga tsine ta. Ne ni naba nga isoota khuutsya imulyaango, naawulila kuukhu akhololela ibulafu. Naanyalisa busa khuubisa kamarofu
mu shitweeya shase, naakeenda naamubirakho.

8

Shifukhu ndi shisheelakho shaba she likaantso. Kuukhu eenyukha tikhinyi. Busheele aayilatsaka kamarofu ni mwooko khuukulisa mwikaantso. Sinatimilakho khuumukyenilakho khu shifukhu isho ta. Ne nga abe siinyala khuumutatayila imbuka ndeeyi ta.

9

Lwanyumakho angoloobe khu shifukhu sheene isho, nga maayi, ni paapa banaanga. Ise namanya lwashiina. Shiilo isho, nga ingona, namanya ndi sindiilakho luundi khukhwiiba ta, khukhwaama khu kuukhu, khukhwaama khu basaali baase, ni khufuurira ilala khukhwaama khu muundu yeesi ta.

10
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Kamarofu ka Kuukhu
Author - Ursula Nafula
Translation - Cornelius Wekunya
Illustration - Catherine Groenewald
Language - Lumasaaba
Level - Read aloud