Magozwe
Lesley Koyi
Wiehan de Jager

Mwatolopo ya Nairobi, nekuina sikwata sabashimani benebasina mandu. Zazi ni zazi nebapila anga bupilo bwabona ona cwalo.    Zazi lelimwi, bashimani kona balonga miseme yabona kuzwa kwatuko yamikwakwa monebalobalanga. Kuli bazuse silami, nebatukisanga mulilo kakuitusisa masila amwamikwakwa. Fahali abashimani bao, nekunani mushimani walibizo la Magozwe. Yo kona yeneli yomuinyani.

1

Nako yenebatimezi bashemi ba Magozwe, nana ni lilimo zeketalizoho. Kasamulaho wacwalo, kona aya nikuyopila ni bomalumahe bona bene bamunyandisa. Bomalumahe nebasamubeyeli kwateni ngana. Neba lico nebasamufi kamokuswanela kono inge bamufanga misebezi yetata.

2

Magozwe nasina mata akubuza neba kutongoka kakuli bomalumahe nebamushapa anga. Aiba wabuza zakwasikolo, bomalumahe bamushapa nikumubulelela kuli, "Wena usikuba, aukoni kuituta."    Ane kufitile lilimo zetalu zaku utiwa mwamanyaando sina cwalo, Magozwe amata kuzwa mwalapa labomalumahe. Cwale wakala kuipilela mwamikwakwa.

3

Bupilo bwamwamikwakwa nebukataza. Bana babashimani babang'ata nebakatazeha kufumana zakuca. Bakeng'isa ku uzwa lico zabatu babamwi. Nebatamiwa neba kushapiwa. Aiba yomumwi akula, nekusina wakubatusa. Tusheleni twakukupa ni tobafumani mwakulekisa tupepa nilika zengw'i kona tona to tonebaitusanga mwabupilo bwabona.    Bupilo nebutatafalile ahulu bakeng'isa sikwata sabashimani banebalata kulwana nikuzamaisa sibaka sesimwi satolopo.

4

Zazi lelimwi, Magozwe hana batabata mwamasila, afumana kabuka kamatangu. Wakashimba nikukabeya mwamukotana wahae. Zazi ni zazi, nainga kabuka kao nikutalimatalima maswaniso kakuli nasa zibi kubala.

5

Liswaniso ze, nelibonisa mucaha yanabata kuba muzamaisi wa fulai. Magozwe kona ainahanela kuli wakona kuba muzamaisi wa fulai. Nako yemwi, naikutwa inge kuli kiyena yebabulela mwakatangu.

6

Zazi lelimwi, ane kubata, Magozwe ayemelela mwamukwakwa nikukala kukupelela. Muna yomumwi asutelela kuyena. "Lumela. Na kina Tomasi. Nibeleka fakaufi nisibaka se. Wakona kufumana sakuca ona ko." Muna yo abulela inge asupa kwandu yamubala wang'anga yalukeke yena ni situwo sabundilu. "Nisepa kuli wakona kuya kwale nikuyoinga sakuca." Magozwe atalima muna yo ape nikutalimela ndu yanamusupezi. "Mwendi," halaba Magozwe kokumwi inge azamaya.

7

Hanekufitile likweli, bashimani ba kona batwahela kubonana ni Tomasi. Tomasi neli mutu yanalatisisa kubulela nibatu, sihulu bale babaipilela mwamikwakwa. Tomasi natelezanga kwamatangu abupilo bwabatu. Neli mutu yalukile nikuikuteka. Hamulawo wacwalo, bashimani babamwi bakala kuya kwandu yale kuyoinga lico kanako yamusiyali.

8

Magozwe nainzi kwatuko nimukwakwa inge atalima maswaniso mwakabuka kahae. Nako ye Tomasi ataha kutoina fakaufi niyena. "Kabuka kao katalusa ng'i?" Tomasi abuza.    "Katangu katalusa mushimani yomumwi yazamaisa fulai," Magozwe alaba.    "Kimang'i libizo mushimani yo?" abuza Tomasi. "Anizibi. Hanizibi kubala na." Magozwe alaba.

9

Hanebakopani, Magozwe ataluseza Tomasi zabupilo bwahae kamwana matezi kuzwa kubomalumahe.    Akuna zeng'ata zanabulezi Tomasi kwanda akumueleza feela Magozwe. Nako yemwi nebambola inge baca lico mwandu yamasenke abundila.

10

Hane kusiyezi fela lilimo zeinyani kuli Magozwe akwanise lilimo ze lishumi, Tomasi amufa kabuka kasili. Kabuka ka nekatalusa mushimani yomumwi wakwahae mwanazibezwi bakeng'isa mbola.    Tomasi namubalezi katangu ka linako zeng'ata. Zazi lelimwi wamubulelela hali, "Nilakaleza kuli zazi lelimwi uye kwasikolo uyoituta kubala nikung'ola." Tomasi amutaluseza Magozwe kuli kunani sibaka ko banana kobaituta.

11

Magozwe aupula zataba ye yasibaka hape nikunahana kuya kwasikolo. Haiba kuli kiniti zenebabulela bomalumahe kuli kisitimbi, hakoni kuituta neba sesimwi ukayeza cwani? Cwale haiba kuli bayomunata ko kwasibaka sesinca? Na sabile, nikunahana hali.   "Mwendi nine fela wamikwakwa."

12

Nebazwezi pili kuambola ni Tomasi yo yanamusepisize kuli bupilo bwakona kucinca kwasibaka sesinca.

13

Kuzwa fo, Magozwe hakala kuina mwandu mo yasituwo sabutala. Nalobalanga nibalikani bahae bababeli. Amoho babana benebapila mwandu mo neli lishumi. Kwanda acwalo, nekunani bo Cissy ni bomuna abona, linja zetalu, kaze ni puli.

14

Magozwe nakalile sikolo nikufuna butata. Nekutokwala lika zeng'ata kuli azamayele hamoho nibalikani bahae mwasikolo. Nako yemwi naikutwa kuli atuhele kono akala kunahana zamatangu anafumani mwabuka yahae.

15

Magozwe nainzi fande kwandu yeo yasituwo samubala wabutala inge abala kabuka kamatangu kanekazwa kwasikolo. Tomasi ataha kutoina kwatuko niyena. "Katalusa ng'i kabuka ka?" abuza Tomasi. "Kabuka katalusa mushimani yanabile muluti," alaba Magozwe. "Cwale kimang'i libizo lahae?" Tomasi abuza.    "Libizo lahae ki Magozwe," abulela Magozwe inge asehaseha.

16
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Magozwe
Author - Lesley Koyi
Translation - Edith Sikota Habwanda
Illustration - Wiehan de Jager
Language - SiLozi
Level - Longer paragraphs