Holodeyi na makhulu
Violet Otieno
Catherine Groenewald

Marubini na Masakona vha dzula ḓoroboni na khotsi avho. Vho dzula vho lavhelela maḓuvha a u awela. Husi ngauri zwikolo zwi vha zwo vala, fhedzi ngauri vha ḓo ya u dala ha makhulu wavho. Vha dzulaho kushangoni kwa dzikhovhe tsini na dzivha ḽihulu.

1

Marubini na Masakona vho vha vho takala ngauri tshifhinga tsha u dalela makhulu tsho swika hafhu. Madekwe vho eḓela vho dzudzanya dzibege dzavho vha lugela lwendo lwavho lulapfu lwa uya kushangoni kwa havho. A vhongo kona na u lala vhusiku vha tshi amba nga ha holodeyi.

2

Matsheloni a ḓuvha ḽi tevhelaho, vha ṱuwa shangoni la havho nga goloi ya khotsi avho. Vha reila vha fhira dzithavha, phukha dza ḓaka na masimuni a dzitie.

3

Nga murahu, vhana vha vha vho no neta vha farwa nga khofhe.

4

Baba vha vusa Marubini na Masakona musi vha tshi swika muḓini. Vha wana vho-Mashudu, makhulu vho awela thovhoni fhasi ha muri. Vho vha vha mufumakadzi o khwathaho wa lunako.

5

Vho-Mashudu vho vha ṱanganedzela nḓuni vha tshina vha tshi mona mona lufherani vha tshi imbelela nga dakalo. Vhaḓuhulu vho vha vho takalela u vha ṋekedza dzimmpho dzi bvaho ḓoroboni. "Kha vha thome nga u vula yanga," hu amba Masakona. "Hai, nga yanga u thoma!" hu amba Marubini.

6

Vha tshi fhedza u vula dzimpho, vho-Mashudu vha livhuwa vhaḓuhulu vhavho nga maitele a havho.

7

Masakona na Marubini vha bvela nnḓa. Vha pandamedza zwisusu na zwiṋoni.

8

Vha gonya miri vha hashana nga maḓi a dzivhani.

9

Li tshi kovhela vha humela hayani u lalela. Vha sa athu fhedza na u ḽa vho vha tshi vho kumedza!

10

Ḓuvha ḽi tevhelaho, khotsi avho vha humela murahu ḓoroboni vha vha sia na vho-Mashudu.

11

Masakona na Marubini vho thusa makhulu wavho nga mishumo ya nḓuni. Vha ya vha ka maḓi vha reḓa na khuni. Vha dobela na makumba khuhuni vha ka na muroho tsimuni.

12

Vho-Mashudu vho fundedza vhaḓuhulu u bika ugali musekene wa u la na tshisevho. Vho vha sumbedza maitele a raisi ya khokhonati ya u ḽa na khovhe yo bakiwaho.

13

Maṅwe matsheloni Masakona o dzhia kholomo dza makhulu a isa pfuloni. Dza gidimela tsimuni ya mudzulatsini. Mulimi uyo o vha o sinyutshela Masakona zwihulu. A ita na uri kholomo a dzi nga ṱuwi nga uri dzo mu ḽela mavhele. Nga murahu ha ilo ḓuvha mutukana o lingedza uri kholomo dzi si mudzhenise khakhathini hafhu.

14

Nga linwe ḓuvha, vhana vho ya makete na vho-Mashudu. Vho vha vha na kumakete kwa u rengisa miroho, swigiri na zwisibe. Marubini o vha a tshi takalela u vhudza vharengi mitengo ya zwirengwiswa. Masakona a tshi paka zwe vharengi vha renga zwone.

15

Ḓuvha ḽi tshi kovhela vha ḓo nwa tie ya chai vhoṱhe. Vha thusa makhulu u vhala tshelede ye vha wana.

16

Hu si kale holodeyi dza vha dzo fhela vhana vha vha vha kho teya u humela ḓoroboni. Vho-Mashudu vha nea Masakona gebisi Marubini dzhasi. Vha vha pakela na mbuvha ya lwendo.

17

Musi khotsi avho vha tshi ḓa u vha dzhia, vho vha vha si tsha funa na u ṱuwa. Vha luvheledza vho-Mashudu uri vha ṱuwe navho ḓoroboni. Vha sea vhari, "Ndo no aluwesa lune ndi nga si ye ḓoroboni. Ndi do ni lindela uri ni ḓe muḓini wanga hafhu."

18

Masakona na Marubini vha vha kuvhatedza nga u vhanyima vha vha onesa.

19

Musi Masakona na Marubini vha tshi humela tshikoloni vho ṱalutshedza khonani dzavho nga ha vhutshilo ha mahayani. Vhaṅwe vhana vho pfa uri vhutshilo ḓoroboni vhu khwiṋe. Vhaṅwe vha pfa unga mahayani hu khwiṋevho. Fhedzi tshe vhoṱhe vha tendelana ndi uri Masakona na Marubini vha na makhulu vhavhuḓi!

20
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Holodeyi na makhulu
Author - Violet Otieno
Translation - Ramikosi Gudani
Illustration - Catherine Groenewald
Language - Tshivenḓa
Level - Longer paragraphs