Mokasa
Lesley Koyi
Wiehan de Jager

1

2

Ngɛ Ga magua a mi deka be, e ji tsitaa tsritsri hengmɔ kɛje we he nɛ deka ngɛɛ, lejɛ nɛ mamkpaagbehi nɛ sɛ nga ngɛɛ. A nyaa daa ligbi he ke e na mɛ kɛkɛ. Mɔtu ko, ngumuwi ɔmɛ, te kɛ fiɛ nɛ a hluɛ a sahi ngɛ blɔ jɔjuɛ ɔ nɔ. Kaa fiɛ ɔ nɛ eho se yaa a tsɔ duɔmi ko la. Mokosa ngɛ kuu ɔ mi. E ji wayo kulaa.

3

Benɛ Mokosa fɔli gbo ɔ e ye jeha enyɔ. E kɛ e tsɛwayo ya hi si. Bi nɛ ɔ sane kɔ we nyumu nɛ ɔ he. E ha we Mokasa ni nɛ e sa. E haa nɛ nyumuyo ɔ tsuɔ nitsumi nɛ he wa wawɛɛ babaooo.

4

Ke Mokasa bi munyu ko loo etsi nɔ ko ta, e tsɛwayo ɔ gbee lɛ. Ke Mokosa bi kaa e ma nyɛ yaa sukuu lo ɔ e tsɛwayo ɔ gbee lɛ ke, "O biɛ pe nɔ nɛ maa kase nɔ ko." Je ha etɛ se ngɛ e kɛ e tsɛwayo ɔ si himi ɔ se ɔ Mokasa ma fo kɛ je tsɛwayo ɔ ngɔ. E bɔni gbɛjegbɛ tue hwɔmi.

5

Gbɛjegbɛ nɔ wa nɛ nyumuwi ɔmɛ saiigbo ɔ a daa nyami ngma he dengme. Be komɛ, a nuu mɛ, be komɛ a gbee mɛ nine nya. Nɛ ke be nɛ a wo hiɔ, nɔ ko be nɛ e waa mɛ. Kuu nɛ ɔ hii kaplɛ bɔɔ nɛ enaa ngɛ a nibami mi ɔ nɔ kɛ sika nɛ a naa kɛjee rɔba nitsɔwi nɛ a juaa ha rɔba he nitsuli. A jemi bami ɔ ngɛ yee ha mɛ ejakaa a ngɛ kuu kpaakpahi a mi kɛ a he munyu tsɔwi nɛ a ngɛ hunga jee ngɛ kuuhi nɛ maa ye wetso kpaakpa mɛ a nɔ ngɛ mangua a mi.

6

Ligbi kake nɛ Mokasa ngɛ duɔmi nɔhi a hiɛ ɔ, e na womi momo gbagbɛ ko. E tsu mu ɔ ngɛ he nɛ e ngɔ wo e kotoku ɔ mi. Lɔɔ se ɔ daa ligbi e ma je womi ɔ kpo nɛ emaa hiɛ ofonihi ngɛ mi. E li bɔ nɛ a kaneɔ munyu ɔmɛ ha.

7

Ofoni ɔmɛ tu nyumuyo ko nɛ ngɛ wae he munyu nɛ e maa pee kɔɔhiɔ mi lɛ hluilɔ. Mokasa maa kale kaa kɔɔhiɔ mi lɛ hluilɔ ji lɛ. Be komɛ hu e ma kale kaa lɛ ji nyumuyo ɔ ngɛ anyazia mi ɔ nɛ.

8

Fiɛ ngɛ yee nɛ Mokasa daa si ngɛ blɔhe ngɛ ni bae. Nyumu ko nyiɛ ba na lɛ ke, "Hello, I mi ji Thomas. I tsuɔ ni ngɛ hiɛ ɔ he ko nɛ omaa na ni maa ye."  E ngɔ e nine tsɔɔ we kungɔzɔ ko nɛ a bu yi kɛ zigli bluu. E bi ke, "O maa suɔ nɛ o ya ye nɔ ko ngɛ lejɛ ɔ?" Mokasa hiɛ nyumu ɔ kɛ ma si nɛ a hiɛ we ɔ. E ke, "Eko ɔ," nɛ e hia nane kɛje.

9

Kobɔli ɔmɛ pɔɔ Thomas nami nyɔhiɔ babaoo. E suɔ nɛ e kɛ mɛ maa tu munyu titrii ngɛ nihi nɛ a tlɔ gbɛjegbɛ ɔmɛ a he. Thomas bu a jemi bami munyuhi a tue. E hɛ dɔ nɛ e na tsui, e pee we nɔ buimi nɔ kɛ tsɔɔ we mɛ. Nyumuwiɔ ekomɛ bɔni we kungɔzɔ kɛ e yi zigli bluu ɔ mi yami nɛ a yaa ngɔɔ niyemi piani.

10

Mokasa hi si ngɛ blɔtue ngɛ foni ɔmɛ hiɛe nɛ Thomas ba hi e kasa mi. "Mɛ nɔ he nɛ nyazia a kɔɔ?" Thomas nɛ e bi lɛ. Mokasa ha heto ke, "E kɔɔ nyumuyo ko nɛ pee kɔɔhiɔ mi lɛ hluilɔ he." Thomas bi ke, "Ke a tsɛɛ lɛ kɛɛ?" Mokasa ha heto blɛu ke, "I li, I be ninnyɛe ma kane."

11

Be nɛ a kpe ɔ Mokasa bɔi lɛ nitsɛ e he ni siɛmi kɛ ngɛ Thomas hae. Munyu ɔ kɔɔ e tsɛwayo ɔ he kɛ nɔ he je nɛ e ma fo kɛje. Thomas tu we munyu fuu nɛ e de we Mokasa nɔ nɛ epee se e bu lɛ tue saminya. Be komɛ ɔ a tuɔ munyu be mi nɛ a ngɛ ni yee ngɛ we ɔ kɛ e yi bumi bluu ɔ mi.

12

Maa pee Mokasa e jeha nyɔngmaa yemi be mi ɔ Thomas ha lɛ nyazia womi he. E ji nyazia ko nɛ kɔɔ kɔpe nyumu yo ko he nɛ e wa nɛ e ba pee blɔɔlu fialɔ ngua. Thomas kane jama nyaziaa ha Mokasa be sai kɛya si ligbi ko nɛ e de ke, "I susu kaa e su be nɛ sa nɛ o ya sukuu nɛ o kase ni kane mi. Kɛ o susu kɛɛ?" Thomas tsɔɔ nya ke e le ko nɛ jokwɛni ma nyɛ hi nɛ a ya sukuu.

13

Mokasa susu hihe ehe nɛ ɔ he kɛ sukuu ɔ nɛ e ma ya. Nɛ ke e ba mi kaa e tsɛwayo ɔ munyu da kaa e dami tɛ ha ni ksaemi ɔ nɛɛ? Nɛ ke e ba mi kaa a hi lɛ gbee ngɛ hihe hee nɛ ɔ nɛ? E ngɛ gbeye yee. "Eko ɔ emaa hi pe keji ngɛ nɔ engɛ ma a dɛm," e susu ja.

14

E kɛ Thomas sɛsɛ e gbeye nihi a he. Nyumu ɔngɛ lɛ, henɔkami hae kpami saa kaa e jemi ehe nɛ ɔ maa hi pe sa sihimi ɔ.

15

Jeha Mokasa ya hi tsu komi ngɛ we kɛ e yi bumi bamumu mi. E kɛ nyumuwi enyɔ nɛ hi mi. Bimɛ tsuo nɛ hi jama we ɔ mi ji nyɔngma. Akɛ nihi nɛ hi si ji Anti Sisi kɛ e huno kɛ gbe etɛ, ati ko, kɛ apletsi momo ko hu.

16

Mokasa je sukuu ɔ sisi nɛ e ye lɛ. Nihi nɛ a tsɔɔ kɛ be ɔ esa nɛ ekase mɛ. Be komɛ ɔ e nine mi jee wu. Se e susuɔ kɔɔhiɔ mi lɛ hluilɔ kɛ bɔɔlu fialɔ he ngɛ nyazia womi ɔmɛ a mi, kɛkɛ e lua e he kaa mɛ, e kɔni mi jɔ we.

17

Mokasa hii si ngɛ we kɛ e yi bumi bamumu ɔ kpo nɔ, e ngɛ nyazia womi nɛ a ha lɛ kɛje sukuu ɔ kanee. Thomas ba hi e kasa nya. Thomas bi ke, "Mɛ nɔ nyazia i?" Mokasa ha heto ke, "E kɔɔ nyumuyo ko nɛ pee titsɛ he." Thomas bi ke, "Kɛ a tsɛɛ nyumuyo ɔ kɛɛ?" Mokasa ha heto kɛ muɔ ke, "E biɛ ji Mokasa."

18
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Mokasa
Author - Lesley Koyi
Translation - Divine Apedo, Elizabeth Ocansey (OLE Ghana)
Illustration - Wiehan de Jager
Language - Dangme
Level - Longer paragraphs